031208 jubileum Gereformeerd Gomarus College

Geen kasplantjes die in de gure wind bezwijken
Zuidhorn - Gereformeerde scholen krijgen nog een belangrijke rol te vervullen in een maatschappij waarin jongeren óf helemaal voor het geloof gaan, óf het er bij laten zitten. Dat is de overtuiging van Jaap Roose (79) en Piet Compaan (60). Samen blikken de oud-leraar en diens leerling, inmiddels zelf dertig jaar docent, terug op vijftig jaar Gomarus College in Zuidhorn.

Door Anneke Visser.
Elke dag om zes uur ’s ochtends stond de conciërge de kolen voor de kachel te scheppen. Dan begon het zo tegen het eerste lesuur een beetje warm te worden in het kleine schooltje aan De Gast. Het eerste onderkomen van de ‘School voor gereformeerd ulo’ kende beslist geen luxe, herinnert Jaap Roose zich. Waterspoeling hadden de toiletten in de voormalige lagere school uit 1906 niet. Het waren niet meer dan nisjes in de gang, met een klapdeurtje ervoor.

Maar wat waren de leerlingen - of eigenlijk hun ouders - blij dat er voortaan gereformeerd middelbaar onderwijs in Zuidhorn werd aangeboden. Honderd leerlingen waren er meteen het eerste jaar. Ze kwamen overal vandaan, van Surhuisterveen en Opende tot Ulrum en Roden. ,,De ouders wilden graag een doorgaande lijn in het gereformeerde onderwijs. Tot dan toe hield het na de lagere school op.”

Roose was een van de vier docenten die samen alle lessen verzorgden. Tot 1958, het jaar van oprichting, was hij leerkracht aan de lagere gereformeerde school in het dorp. Toen vanuit de vrijgemaakt-gereformeerde ouders en de gereformeerde schoolvereniging het initiatief kwam voor de oprichting van een ulo, werd Roose gevraagd of hij Engels zou willen geven. ,,Eigenlijk was ik liever wiskunde gaan studeren”, vertelt hij. ,,Maar ze zaten zo omhoog met Engels, dat ik maar heb toegezegd.”
Dus begon hij aan een tweejarige studie Engels, naast zijn volledige baan. ,,In mijn vrije tijd gaf ik nog wel eens bijlessen in natuurkunde”, vertelt hij grijnzend. Het was een drukke, maar ook mooie begintijd, vindt hij. Toen twee jaar later het nieuwe gebouw aan de Brilweg in gebruik kon worden genomen, was het met de armoedige omstandigheden gedaan.

In datzelfde jaar, 1960, kreeg Piet Compaan zijn eerste lessen Engels van Roose. Zijn vader, Egbert Compaan, was het eerste schoolhoofd van de gereformeerde ulo. Inmiddels is Piet Compaan zelf dertig jaar docent Nederlands en godsdienst aan de school, en heeft hij de kinderen en kleinkinderen van Roose in de klas gehad.
Hij herinnert zich die eerste jaren goed. Hoe er geboend en geschrobd werd, tot enkele uren voor de opening van het nieuwe gebouw. Hoe het eerste lesuur van iedere dag bestond uit bijbelse geschiedenis. En hoe eenvoudig de school van opzet was, met vier leslokalen, een aula en een natuurkundelokaal. ,,Mijn leerlingen van nu zouden het onmogelijk saai hebben gevonden.”

Drempel
Inmiddels is het gebouw twee keer uitgebreid en telt de school 228 leerlingen en 28 docenten. In een modern studielandschap, ingericht bij de verbouwing van vorig jaar, werken leerlingen zelfstandig onder begeleiding van docenten. Ze volgen vmbo-, havo- of vwo-onderwijs. Examens worden op de school alleen afgenomen voor de theoretische leerweg van het vmbo. Wie naar de bovenbouw van de andere richtingen wil, moet voor gereformeerd onderwijs naar Groningen.

De school in Zuidhorn valt nu, met het Gomarus College in Assen, Drachten, Leeuwarden en Groningen onder dezelfde schoolvereniging. Nog altijd komen leerlingen uit de wijde regio, maar met de oprichting van de scholen in Leeuwarden en Drachten zijn de grenzen daarvan anders geworden.
Uitsluitend gereformeerd-vrijgemaakt zijn de leerlingen al lang niet meer. Ook in de tijd dat Roose les gaf, waren kinderen van andere gezindten al welkom, herinnert hij zich. ,,Maar ze kwamen bijna niet. Die drempel was te hoog, denk ik.”

De laatste jaren is daar verandering in gekomen, vertelt Compaan. ,,Steeds meer ouders die bijbelgetrouw onderwijs willen, sturen hun kinderen naar onze school. Ze komen uit allerlei kerken, van gereformeerd-vrijgemaakte tot evangelische gemeenten.”
Wat hem betreft zijn op termijn ook docenten uit andere kerken dan de gereformeerd-vrijgemaakte of christelijk-gereformeerde kerken welkom, zoals de landelijke scholenkoepel LVGS de leden vorige week heeft voorgesteld. ,,Ik vind het mooi om te zien dat die drempel vervaagt, dat bijbelgetrouwe christenen elkaar vinden. Het past bij de tijd van ontkerkelijking, waarin we leven. De zuilen verdwijnen. En een school is een spiegel van de ontwikkelingen in de maatschappij.”
Bestaansrecht verliest de school niet, denkt Roose, integendeel. ,,Ik denk juist dat gereformeerde scholen in de toekomst nog een belangrijke rol te vervullen krijgen. Je ziet tegenwoordig dat jonge mensen die niet zo voor het geloof voelen, uit het zicht verdwijnen. Ze laten het erbij zitten. Degenen die hun geloof wel willen belijden, gaan er helemaal voor. Juist die groep wil bijbelgetrouw onderwijs voor zichzelf en hun kinderen.”
Het vasthouden aan een duidelijke identiteit spreekt jonge christenen aan, denkt ook Compaan. In het bewaken van die identiteit is zijn school de afgelopen vijftig jaar wel geslaagd, vindt hij. ,,Natuurlijk ga je met je tijd mee. We kunnen niet meer dagelijks beginnen met een uur bijbelse geschiedenis. Maar de bijbel gaat wel aan het begin van de dag open, en de docenten bidden met de leerlingen. Daarnaast is er een scala aan vieringen en andere momenten bijgekomen, waarop je je identiteit als school uitdraagt.”
Groeien de leerlingen op zo’n gereformeerde school niet veel te beschermd op? Die vraag krijgt de school nog geregeld, zegt Compaan. ,,Er wordt ook veel over gesproken. We nodigen hier nu bijvoorbeeld wel mensen voor gastlessen uit, die verslaafd zijn geweest of gedetineerd. Je wilt leerlingen tonen wat er in de wereld is, maar ze tegelijk laten kiezen voor een leven met God.”
Dat is soms moeilijk, beaamt Roose. In het verleden is daar volgens hem ook wel eens te stroef mee omgegaan. ,,Ik heb wel eens leerlingen gesproken die achteraf zeiden dat ze hun schoolperiode hier te beschermd hadden gevonden. In een vervolgopleiding kwamen ze dan ineens, onvoorbereid, in de wereld terecht. Sommigen van hen zijn daardoor hun geloof kwijtgeraakt en dat is jammer. Het moeten geen kasplantjes zijn die in de gure wind komen te staan.

Reünie
Op het weerzien met leerlingen verheugt Roose, de enige docent van het eerste uur die nog in leven is, zich niettemin. Het vijftigjarig bestaan wordt op 29 november gevierd met een reünie. ,,Sommige van mijn leerlingen zijn al met pensioen, bedacht ik me laatst”, zegt hij lachend.

Zijn mooiste herinneringen zijn niet die aan de school, maar aan de leerlingen. ,,Eentje sprak ik eens, jaren nadat hij zijn diploma had gehaald. Hij had op school de pest aan Engels. Ik had ’m al meerdere keren gewaarschuwd dat ’ie beter z’n best moest doen, anders zou hij niet slagen. En wat bleek hij te doen, toen ik hem weer tegenkwam? Hij was leraar Engels geworden. Zo zie je maar weer. Het leuke komt soms later.”.

bron Friesch Dagblad