Aan de hand van verschillende voorbeelden leren we Luthers grote betrokkenheid bij het kerklied en zijn invloed daarop tot op vandaag kennen. Inleiders Jan de Vries en Kees Kugel Aanmelding via winterwerkzuidhorn@planet.nl
Op 31 oktober 1517, dus bijna 500 jaar geleden, aan de vooravond van Allerheiligen, bracht de Augustijner monnik Martin Luther 95 stellingen aan op de deur van de Slotkapel van Wittenberg. Naast zijn strijd tegen de macht van Rome heeft Luther een onschatbare bijdrage geleverd aan de kerkmuziek en daarmee ook aan de rol van de gelovigen daarbij.
In 1524 verscheen een bundel “Geistliche Lieder”, geredigeerd door Luther en Johann Walther. Uit het voorwoord bij de derde druk van 1529 blijkt hoe belangrijk de muziek en in het bijzonder de muziek in de kerk voor hem was. Hijzelf beschikte over een prachtige stem, wat hem de erenaam “Wittenberger Nachtigall” opleverde.
Voor Luther was de gemeentezang een belangrijk wapen in de strijd tegen de exclusieve rol van de geestelijkheid tijdens de mis. Met behoud van de liturgische elementen van de misviering zag hij de landstaal als hét medium om de liturgie dichter bij de mensen te brengen. Daarbij was de liedtekst essentieel. Luther was daarin de onvermoeibare voortrekker, zowel als tekstdichter en als componist.
Zo ontstond een kostelijke verzameling nieuwe kerkliederen, die een geweldige stimulans werd voor de ontwikkeling van de gemeentezang.
De melodieën werden ontleend aan de traditionele gregoriaanse zangen, aan bestaande (volks)liederen en aan feest- en dansliederen, want, aldus Luther: ”De duivel mag deze schone wijzen niet voor zich alleen bezitten.“