Om te zorgen dat de houtsingels ook hun waarde behouden is goed onderhoud noodzakelijk. Dit kan op verschillende manieren zoals periodieke dunning. Dit is een vrij kostbare oplossing. Een goedkopere, maar niet minder aantrekkelijke manier van onderhoud is het machinaal afzetten. Machinaal afzetten is absoluut geen synoniem voor kaalslag. Bomen met een waarde zullen ook bij machinaal afzetten worden gespaard net als bij periodieke dunning. Bij beide methodes staat de kwaliteit van het landschap voorop omdat dat een deel is van “het kapitaal” van het zuidelijk Westerkwartier.
Binnenkort gaat in het gebied rondom de Hoflaan bij Opende een proef van start om de houtsingels via een nieuwe, mechanische methode te onderhouden. Het gaat daarbij om het afzetten en versnipperen van een deel van de opgaande bomen. De afgezette hakhoutstoven zullen vervolgens weer uitlopen, waardoor verjonging van de singel plaatsvindt. Waar nodig worden open plekken aangevuld met nieuwe aanplant. Alleen op deze manier kan een gezonde en gevarieerde singel duurzaam in stand blijven.
In totaal gaat het bij deze proef om ruim zeven kilometer singels van particulieren. Tegelijkertijd wordt ook een aantal singelbeplantingen met zieke essen langs wegen van de gemeente Grootegast aangepakt. Deze essen zijn aangetast door de essentaksterfte en moeten worden verwijderd om gevaarlijke situaties te voorkomen.
Onderhoud van houtsingels kost geld. Dit is voor eigenaren soms een reden om het noodzakelijke onderhoud uit te stellen of achterwege te laten. Via deze proef proberen Landschapsbeheer Groningen en Boer & Natuur ZWK in overleg met de eigenaren en gemeenten om de onderhoudskosten zo laag mogelijk te houden. Bovendien wordt door een student van Van Hall Larenstein exact bijgehouden hoeveel hout vrijkomt van welke kwaliteit. Dit is bedoeld om de vermarkting van het vrijkomende hout te verbeteren en een betere prijs te ontvangen. Lagere kosten en hogere opbrengsten helpen om goed beheer van de singels overeind te houden