Historisch Kring Zuidhorn maakt grafstenen van oud-bewoners van de Hanckemaborg spik en span!
Op dit moment worden vijf grafstenen bij de Nederlands Hervormde Kerk in Zuidhorn opgeknapt. Het zijn de grafstenen van Josina Clant-Bindervoet en enkele van haar familieleden. Nauwelijks was nog te lezen dat hier Hanckemabewoners begraven lagen, maar dat verandert spoedig. Namen, data en wapens zijn binnenkort weer goed te zien!
De Hanckemacommissie van de Historische Kring Zuidhorn is initiatiefnemer van deze actie. De heer Henk Blink uit Zuidhorn voert het uit, omdat hij veel ervaring heeft met dit werk.
“Rijke Stinkerds”
De grafstenen herinneren aan de bewoners van de borg Hanckema, maar ze markeren tevens de veranderingen van de afgelopen eeuwen in het begraven. Van oudsher wordt begraven rondom de kerk, op het kerkhof. Rijke en belangrijke mensen werden echter tot rond 1800 in de kerk begraven. In grafkelders of onder de kerkvloer. In veel oude kerken zijn de grafstenen in de kerkvloer nog te zien. Dat begraven in de kerk leidde echter wel tot stankoverlast (de term ‘rijke stinkerds’ vind hier zijn oorsprong) en tot verzakkingen van de kerkvloer. Ook ging men anders denken over de gevolgen voor de volksgezondheid.
Daardoor kwam er langzamerhand een einde aan het begraven in de kerk en in 1827 werd het officieel, bij Koninklijk Besluit verboden. Iedereen werd voortaan op het kerkhof begraven. Rijke mensen konden zich alleen nog door middel van een mooie grafsteen onderscheiden van de gewone mensen.
Kerkhof
Toen Josina Clant in 1833 stierf kreeg zij geen ontheffing om in de kerk begraven te worden. Josina heeft een mooie plaats gekregen op het kerkhof, aan de noordkant vlakbij de kerkmuur. In de decennia erna zijn daar nog vier familieleden begraven.
Begraafplaats buiten bebouwde kom
In de loop van de 19e eeuw werden begraafplaatsen steeds vaker buiten de bebouwde kom aangelegd vanwege de veranderende ideeën over gezondheid en hygiëne. De begrafeniswet van 1869 bepaalde dat nieuwe begraafplaatsen minstens 50 meter buiten de bebouwde kom van de gemeente moesten worden aangelegd. In Zuidhorn kwam die nieuwe begraafplaats aan de huidige Jellemaweg, die toen Achterweg heette. Wie goed zoekt, kan daar ook graven van nazaten van Josina vinden.
Inmiddels wordt in Zuidhorn begraven op een grote begraafplaats aan de Zuiderweg. Daar zijn geen Clants of Bindervoeten meer te ontdekken.
» Meer info
22-04-2010 WIZ
__medium.jpg)
