Vorige week mocht ik drie dagen de burgemeester vervangen. Dat was spannend vanwege het altijd bij je hebben van de calamiteitentelefoon, maar ook leuk om te doen. Zo kon het hele college naar het VNG- congres en ben ik een hele ervaring rijker geworden. Bij de opening van de raadsvergader4ing bedankte Bert Swart mij met het geven van een rugtas vol met “goodies” meegenomen van het congres. Een heuse “goodie bag” met daarin o.a. het boek *”Als burgemeesters zouden regeren” van Benjamin Barber. Een interessante boek waarin de schrijver een pleidooi houdt voor stadsbesturen die de wereld regeren. Ga ik in de vakantie lezen.
De raadsvergadering zelf stond geheel en al in teken van de veranderingen in het sociale domein. Er gaat wel wat veranderen. In hoofdlijnen zijn de veranderingen dat de overheid minder gaat regelen en doen, dat er meer naar de individuele omstandigheden wordt gekeken. Ik noem dat loslaten in vertrouwen. Vertrouwen in de mensen met daar aan gekoppeld op de achtergrond de vangnetrol van de gemeente.
De wijze waarop de nieuwe taken worden vormgegeven staat beschreven in de Uitgangspuntennota Transitie Sociaal Domein Westerkwartier. Hierin zijn de uitgangspunten aangegeven. De VVD kan de meeste uitgangspunten wel volgen en ondersteunen. Ook dat er één beleid voor het Westerkwartier moet komen. Dat is verstandig met het oog op de komende herindeling van dit gebied. Het algemeen belang van de inwoners van het Westerkwartier gaat boven de lokale belangen van een gemeente. Dat geeft niet alleen een beleidsmatige harmonisatie, maar ook een financiële solidariteit gericht op de nabije toekomst. Daarmee moeten wij in Zuidhorn over de inhoudelijke verschillen in de sociale samenstelling van onze bevolking heen stappen. Zuidhorn heeft een betere sociale structuur dan de andere gemeenten in het Westerkwartier. Bij een financiële solidariteit zal de gemeente Zuidhorn wellicht mee moeten betalen voor de andere gemeenten. Gelet op de aanstaande herindeling van het Westerkwartier heeft de VVD daar geen moeite mee. Geheel anders is de financiële solidariteit met alle 23 gemeenten in de provincie Groningen. De bevolkingssamenstelling en sociale structuren zijn daarvoor te verschillend. De VVD Zuidhorn wil niet financieel garant staan voor de problemen in oost Groningen.
Ook wordt er een knip gemaakt tussen de transitie (wat moet er voor 1-1-2015 gereed zijn) en transformatie (inhoud duurzaam efficiënt en goedkoper). Deze knip is te begrijpen. In de notitie genoemde uitgangspunten op het gebied van toegang, organisatie, financiën en budgetten kunnen wij ondersteunen. Echter, voor de VVD zijn de door het Rijk over te hevelen budgetten een absolute grens. De transities moeten binnen de overgeheveld budgetten worden gerealiseerd.
In het najaar zal de raad drie verordeningen op het gebied van de decentralisaties sociaal domein (jeugd/WMO/Participatie) vast moeten stellen. De vraag is hoe gedetailleerd de raad de verordeningen wil hebben.
De VVD is van mening dat een gemeenteraad op hoofdlijnen de kaders stelt. Het mag bekent zijn dat wij graag kort, bondig en duidelijk zijn en op de hoofdlijnen zitten. Daarom stemmen wij voor verordeningen op hoofdlijnen, waarbij wij het college het vertrouwen en de ruimte geven om de uitvoering verder in te vullen.
Bij het voorstel “Hulp bij het huishouden 2015” zien we hoe ons vastgestelde visie op het sociaal domein doorwerkt in de aanstaande praktijk. Huishoudelijkhulp 1, zeg maar schoonmaak, valt niet meer onder de nieuwe WMO, maar is meer een zaak om zelf te regelen. De VVD is voorstander om algemene voorziening om te bouwen naar individuele regeling. Immers, daar waar de inwoner het fysiek/financieel echt niet meer kan, zorgt de gemeente met maatwerk voor begeleiding/ondersteuning. In de notitie zijn de afwegingen en argumenten voor de VVD duidelijk.
Daarnaast is het klip en klaar dat er sprake is van herijking van de inzet van middelen en dat onze zorg voor mensen die niet zelf de regie kunnen voeren de komende jaren zal toe nemen. Dat moet je vervelende maatregelen nemen.
De aanbieders van huishoudelijkhulp /schoonmaak zijn zelf verantwoordelijk voor hun personeel. Zij zullen een nieuw verdienmodel moeten ontwikkelen, bijvoorbeeld het aanbieden van schoonmaakcontracten aan de individuele inwoners.
Verder moest de raad een beslissing nemen over het continueren van de AWBZ. Het vormgeven van de continuïteit is een verantwoordelijkheid van het college. Het college heeft besloten om dit in groot verband te doen en de gemeente Groningen als trekker te zien. Voor dit moment kan de VVD zich hier in vinden, omdat continuïteit belangrijk is. Wel zien we graag dat na de transitie het AWBZ-beleid meer op gemeente Zuidhorn dan wel het Westerkwartier gaat richten., want de VVD wil de zorg dicht in de dorpen en wijken. Wij hebben aangegeven sterk te willen kijken naar de vergelijkbaarheid van de sociale structuur in onze gemeente en ons samenwerkingsgebied.
In 2012 hebben wij op advies van de commissie van Bekkum besluiten genomen voor een toekomstbestendige invoering van de participatiewet. Wat het college nu voorstelt is een gedeeltelijke uitstel en fasering van de toen genomen besluiten. De participatiewet moet nog worden vastgesteld en is tussentijds veranderd. Ook de bestuurlijke omgeving is veranderd en richt zich op een samengaan tot de gemeente Westerkwartier. Gezien de veranderende omstandigheden kunnen wij het voorstel volgen en steunen.
Maar dat is slechts over het proces en inrichting. Veel belangrijker is dat er nu met spoed wordt gewerkt aan het stimuleren van de werkgelegenheid voor de doelgroep. De mensen zitten niet te wachten op processen en regels, maar op echt werk. Detachering van medewerkers van Novatec bij de gemeenten, zoals dat bij de groenmedewerkers is gedaan, is volgens de VVD geen echte oplossing, maar verschuiving van de kosten.
De VVD dringt er bij het college nogmaals er op aan om werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmark te stimuleren, door minder gemeentelijke regeltjes, doorvoeren van lokaal inkoop en aanbesteding bij lokale ondernemers. Ook de zondagopenstelling kan een bijdrage leveren aan de lokale economie en werkgelegenheid. Kortom, nu het proces gefaseerd gaat worden, is het tijd om zonder te verstikken in politieke dogma’s de mensen waar het echt om gaat reële kansen op werk te bieden.
Onder de strakke regie van de voorzitter waren wij keurig om 23.00 uur klaar. Volgende week praat de raad met name over de financiën. Ook boeiend, want de vraag is hoe wij het sociale beleid allemaal kunnen blijven betalen. Dat het moeilijk wordt blijkt al uit de zomerbrief 2014. Daarin geeft het college de financiële staat van de gemeente aan. Volgende week dus meer.
René Westerhoff-Dijkinga